Adekwatność kapitałowa

Wzrost współczynników kapitałowych determinowany był spadkiem wymogów kapitałowych o 0,2 mld PLN przy niższych o 0,3 mld PLN funduszach własnych.

W 2021 roku nastąpił spadek wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego o 1,4 mld PLN, głównie w efekcie spadku wymogów na ryzyko walutowe w wyniku niższej wartości pozycji walutowej Banku po zaksięgowaniu rezerwy TSUE. Wzrost wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego wyniósł 1,1 mld PLN i był głównie efektem wzrostu sumy bilansowej oraz wzrostem kursów walut.

Największy wpływ na zmiany funduszy własnych miał spadek wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite o około 1,8 mld PLN oraz zaliczenie do kapitału podstawowego Tier 1 części zysku netto osiągniętego za okres od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku w kwocie 1 975 mln PLN.

Na poziom współczynników kapitałowych na koniec 2021 roku wpływ miało również zastosowanie przepisów łagodzących wpływ pandemii COVID-19 (art. 468 CRR), dotyczących tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, co skutkowało wzrostem funduszy własnych o 1,2 mld PLN i wpłynęło na wzrost łącznego współczynnika kapitałowego o około 55 pb. oraz współczynnika kapitału podstawowego T1 o około 55 pb.

W 2021 roku łączny współczynnik kapitałowy PKO Banku Polskiego S.A. wzrósł o 6 pb. do poziomu 19,84%, a współczynnik kapitału podstawowego T1 o 2 pb. do poziomu 18,47%. Wzrost współczynników kapitałowych wynika głównie ze spadku wymogów kapitałowych o 0,5 mld PLN. Wymóg na ryzyko rynkowe spadł o 1,5 mld PLN (efekt niższej wartości pozycji walutowej Banku po zaksięgowaniu rezerwy TSUE), natomiast wymóg na ryzyko kredytowe wzrósł o 0,8 mld PLN, głównie w wyniku wzrostu sumy bilansowej oraz wzrostu kursów walut.

Fundusze własne PKO Banku Polskiego S.A. spadły o 1,1 mld PLN, głównie w wyniku obniżenia się wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite o około 1,8 mld PLN oraz wzrostu pomniejszenia z tytułu progowego wyłączenia zaangażowań kapitałowych i podatku odroczonego od pozycji kapitału podstawowego Tier 1 w kwocie 0,9 mld PLN. Na zwiększenie funduszy własnych wpłynęła zgoda Komisji Nadzoru Finansowego na zaliczenie do kapitału podstawowego Tier 1 części zysku netto Banku osiągniętego za okres od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku w kwocie 2 073 mln PLN.

Na poziom współczynników kapitałowych na koniec 2021 roku wpływ miało również zastosowanie przepisów łagodzących wpływ pandemii COVID-19 (art. 468 CRR), dotyczących tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, co skutkowało wzrostem funduszy własnych o 1,2 mld PLN i wpłynęło na wzrost łącznego współczynnika kapitałowego o około 63 pb. oraz współczynnika kapitału podstawowego T1 o około 63 pb.

W grudniu 2021 roku KNF przyjęła stanowisko w sprawie polityki dywidendowej w 2022 roku instytucji nadzorowanych, które następnie zostało potwierdzone pismem z 25 stycznia 2022 roku. Wskazane w stanowiskach KNF kryteria wypłaty dywidendy dla banków komercyjnych są następujące:

1. kwotę do wysokości 50% zysku za 2021 rok mogą wypłacić jedynie banki spełniające jednocześnie poniższe kryteria:

• nierealizujące programu naprawczego,
• pozytywnie ocenione w ramach procesu badania i oceny nadzorczej (BION) – ocena końcowa BION nie gorsza niż 2,5,
• wykazujące poziom dźwigni finansowej (LR) na poziomie wyższym niż 5%,
• posiadające współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) nie niższy niż wymagane minimum: 4,5% +56%*wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3% bufora ryzyka systemowego),
• posiadające współczynnik kapitału Tier 1 (T1) nie niższy niż wymagane minimum podwyższone o 1,5 p.p.: 6% +75%*wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3% bufora ryzyka systemowego),
• posiadające łączny współczynnik kapitałowy (TCR) nie niższy niż wymagane minimum podwyższone o 1,5 p.p.: 8% + wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3% bufora ryzyka systemowego),

2. kwotę do wysokości 75% zysku za 2021 rok mogą wypłacić jedynie banki spełniające jednocześnie kryteria do wypłaty 50% z uwzględnieniem, w ramach kryteriów kapitałowych, wrażliwości banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny,

3.  kwotę do wysokości 100% zysku za 2021 rok mogą wypłacić jedynie banki spełniające jednocześnie kryteria do wypłaty 75% z uwzględnieniem, w ramach kryteriów kapitałowych, wrażliwości banku na specyficzny niekorzystny scenariusz makroekonomiczny dotyczący wzrostu stóp procentowych i jego wpływu na ryzyko kredytowe.

Kryteria określone w punktach 1-3 bank powinien spełniać zarówno na poziomie jednostkowym, jak i skonsolidowanym.

Dodatkowo KNF wskazała, że banki posiadające istotny portfel walutowych kredytów mieszkaniowych korygują stopę wypłaty dywidendy w oparciu o dwa dodatkowe kryteria:

• Kryterium 1 – bazujące na udziale walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych w całym portfelu należności od sektora niefinansowego,
• Kryterium 2 – bazujące na udziale kredytów mieszkaniowych walutowych udzielonych w latach 2007 i 2008 w portfelu walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych.

KNF zaleciła stosowanie odpowiednich korekt w zależności od wielkości posiadanego przez bank portfela:

• Kryterium 1:
  • banki z udziałem powyżej 5% – korekta stopy dywidendy o 20 p.p.,
  • banki z udziałem powyżej 10% – korekta stopy dywidendy o 40 p.p.,
  • banki z udziałem powyżej 20% – korekta stopy dywidendy o 60 p.p.,
  • banki z udziałem powyżej 30% – korekta stopy dywidendy o 100 p.p.,
• Kryterium 2:
  • banki z udziałem powyżej 20% – korekta stopy dywidendy o 30 p.p.,
  • banki z udziałem powyżej 50% – korekta stopy dywidendy o 50 p.p.,

przy czym łączna wartość korekty (maksymalnie 100%) jest sumą korekt wynikających z obu kryteriów.

W dniu 11 lutego 2022 roku Bank otrzymał indywidualne zalecenie od KNF dotyczące poziomu narzutu kapitałowego w ramach filara II (P2G) ze wskazaniem na ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie, zarówno na poziomie jednostkowym jak i skonsolidowanym, funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych, na poziomie 0,29% ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/2013, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo Bankowe oraz wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego T1.

Jednocześnie zgodnie z pismem KNF z 25 stycznia 2022 roku, Bank w lutym br. otrzyma indywidualne zalecenie dotyczące możliwości wypłaty dywidendy.

Na 31 grudnia 2021 roku współczynniki wyniosły:

• na poziomie skonsolidowanym:
  • współczynnik kapitału T1 oraz kapitału podstawowego T1 = 17,03%,
  • łączny współczynnik kapitałowy TCR = 18,23%,
  • Kryterium 1 = 8,3%,
  • Kryterium 2 = 38,7%,

• na poziomie jednostkowym:
  • współczynnik kapitału T1 oraz kapitału podstawowego T1 = 18,47%,
  • łączny współczynnik kapitałowy TCR = 19,84%,
  • Kryterium 1 = 8,3%,
  • Kryterium 2 = 38,7%.

Intencją Banku jest wypłata dywidendy w 2022 roku z zysku netto 2021 roku.

Zgodnie z art. 395 § 2 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych decyzja dotycząca podziału zysku pozostaje w kompetencjach Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku.