32. Pozostałe instrumenty pochodne
2021
Zasady rachunkowości
W ramach swojej działalności Bank wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe służące do celów zarządzania ryzykiem związanym z prowadzoną działalnością. Najczęściej wykorzystywanymi instrumentami pochodnymi w działalności Banku: IRS, CIRS, FX Swap, opcje, commodity swap, FRA, Forward i Futures. Pochodne instrumenty finansowe ujmowane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji. Instrument pochodny jest prezentowany w pozycji „Pozostałe instrumenty pochodne” jako aktywo, jeśli jego wartość godziwa jest dodatnia albo zobowiązanie jeżeli jego wartość godziwa jest ujemna.
Bank zalicza zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych niezakwalifikowanych do rachunkowości zabezpieczeń oraz wynik z rozliczenia tych instrumentów do wyniku na instrumentach finansowych albo do wyniku z pozycji wymiany, w zależności od rodzaju instrumentu.
Szacunki i oceny
Wartość godziwą nieopcyjnych instrumentów pochodnych wyznacza się stosując modele wyceny bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych możliwych do otrzymania z danego instrumentu finansowego. Stosowane przez Bank techniki wyceny nieopcyjnych instrumentów pochodnych opierają się na krzywych dochodowości konstruowanych na podstawie dostępnych danych rynkowych (stawki depozytów na rynku międzybankowym, kwotowania transakcji IRS). Opcje wyceniane są przy użyciu modeli wyceny opcji. Zmienne oraz założenia używane do wyceny obejmują, w miarę dostępności, dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.
Wartość godziwa instrumentów pochodnych uwzględnia własne ryzyko kredytowe DVA (debit value adjustment), jak i ryzyko kredytowe kontrahenta CVA (credit value adjustment). Proces kalkulacji korekt CVA i DVA obejmuje wybór metody wyznaczenia spreadu na ryzyko kredytowe kontrahenta lub Banku (np. metoda ceny rynkowej oparta na płynnych notowaniach cen instrumentów dłużnych wyemitowanych przez kontrahenta, metoda spreadu implikowanego z kontraktów Credit Default Swap), oszacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności kontrahenta lub Banku oraz stopy odzysku, a także wyliczenie wysokości korekt CVA i DVA.
Informacje finansowe
POZOSTAŁE INSTRUMENTY POCHODNE – RODZAJ KONTRAKTU | 31.12.2021 | 31.12.2020 | ||
Aktywa | Zobowiązania | Aktywa | Zobowiązania | |
IRS | 4 640 | 4 791 | 3 192 | 3 405 |
CIRS | 935 | 1 298 | 535 | 1 505 |
FX Swap | 586 | 312 | 377 | 315 |
Opcje | 520 | 665 | 260 | 383 |
Commodity swap1 | 2 812 | 2 807 | 411 | 409 |
FRA | 43 | 44 | 2 | 2 |
Forward | 321 | 497 | 313 | 293 |
Commodity Forward2 | 1 286 | 1 276 | 326 | 320 |
Inne | – | 14 | – | – |
Razem | 11 143 | 11 704 | 5 416 | 6 632 |
31.12.2021 | 31.12.2020 | |
wartość korekty z tytułu CVA i DVA | (11) | (15) |
WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) pozostałe instrumenty pochodne |
||||||
31.12.2021 | do 1 miesiąca |
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
powyżej 1 roku do 5 lat |
powyżej 5 lat |
Razem |
IRS | 12 202 | 21 092 | 75 924 | 254 716 | 71 458 | 435 392 |
Zakup |
6 101 | 10 546 | 37 962 | 127 358 | 35 729 | 217 696 |
Sprzedaż |
6 101 | 10 546 | 37 962 | 127 358 | 35 729 | 217 696 |
CIRS | – | – | 4 723 | 41 005 | 7 438 | 53 166 |
Zakup |
– | – | 2 345 | 20 321 | 3 718 | 26 384 |
Sprzedaż |
– | – | 2 378 | 20 684 | 3 720 | 26 782 |
FX Swap | 35 950 | 25 888 | 18 396 | 24 898 | – | 105 132 |
Zakup walut |
17 988 | 12 961 | 9 196 | 12 477 | – | 52 622 |
Sprzedaż walut |
17 962 | 12 927 | 9 200 | 12 421 | – | 52 510 |
Opcje | 27 076 | 27 666 | 58 663 | 29 268 | 1 203 | 143 876 |
Zakup |
13 518 | 13 835 | 29 296 | 14 616 | 601 | 71 866 |
Sprzedaż |
13 558 | 13 831 | 29 367 | 14 652 | 602 | 72 010 |
FRA | – | – | 13 457 | – | – | 13 457 |
Zakup |
– | – | 6 126 | – | – | 6 126 |
Sprzedaż |
– | – | 7 331 | – | – | 7 331 |
Forward | 12 810 | 11 284 | 19 075 | 20 892 | – | 64 061 |
Zakup walut |
6 402 | 5 638 | 9 510 | 10 398 | – | 31 948 |
Sprzedaż walut |
6 408 | 5 646 | 9 565 | 10 494 | – | 32 113 |
Inne, w tym Commodity swap i Futures (w tym na indeks giełdowy) | 2 132 | 1 321 | 4 970 | 1 499 | 23 | 9 945 |
Zakup |
1 067 | 668 | 2 481 | 750 | 9 | 4 975 |
Sprzedaż |
1 065 | 653 | 2 489 | 749 | 14 | 4 970 |
Razem | 90 170 | 87 251 | 195 208 | 372 278 | 80 122 | 825 029 |
WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) pozostałe instrumenty pochodne |
||||||
31.12.2020 | do 1 miesiąca |
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
powyżej 1 roku do 5 lat |
powyżej 5 lat |
Razem |
IRS | 13 198 | 14 716 | 77 620 | 233 752 | 39 712 | 378 998 |
Zakup |
6 599 | 7 358 | 38 810 | 116 876 | 19 856 | 189 499 |
Sprzedaż |
6 599 |
7 358 |
38 810 | 116 876 | 19 856 | 189 499 |
CIRS | – | – | 17 936 | 48 460 | 7 564 | 73 960 |
Zakup |
– | – | 8 799 | 23 825 | 3 772 | 36 396 |
Sprzedaż |
– | – | 9 137 | 24 635 | 3 792 | 37 564 |
FX Swap | 28 763 | 12 923 | 9 428 | 5 373 | – | 56 487 |
Zakup walut |
14 458 | 6 459 | 4 674 | 2 697 | – | 28 288 |
Sprzedaż walut |
14 305 | 6 464 | 4 754 | 2 676 | – | 28 199 |
Opcje | 5 154 | 9 685 | 25 008 | 10 345 | 1 | 50 193 |
Zakup |
2 589 | 4 838 | 12 435 | 5 170 | – | 25 032 |
Sprzedaż |
2 565 | 4 847 | 12 573 | 5 175 | 1 | 25 161 |
FRA | – | – | 17 832 | 834 | – | 18 666 |
Zakup |
– | – | 8 680 | 584 | – | 9 264 |
Sprzedaż |
– | – | 9 152 | 250 | – | 9 402 |
Forward | 6 513 | 14 387 | 18 565 | 7 955 | 47 | 47 467 |
Zakup walut |
3 271 | 7 168 | 9 281 | 3 985 | 23 | 23 728 |
Sprzedaż walut |
3 242 | 7 219 | 9 284 | 3 970 | 24 | 23 739 |
Inne, w tym Commodity swap i Futures (w tym na indeks giełdowy) | 701 | 1 299 | 3 661 | 1 133 | 434 | 7 228 |
Zakup |
351 | 650 | 1 832 | 567 | 233 | 3 633 |
Sprzedaż |
350 | 649 | 1 829 | 566 | 201 | 3 595 |
Razem | 54 329 | 53 010 | 170 050 | 307 852 | 47 758 | 632 999 |
Kalkulacja szacunków
Bank przeprowadził symulację w celu ustalenia możliwego wpływu zmian krzywych dochodowości na wycenę transakcji.
SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY INSTRUMENTÓW POCHODNYCH PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI O: | 31.12.2021 | 31.12.2020 | ||
scenariusz +50bp | scenariusz -50bp |
scenariusz +50bp | scenariusz -50bp |
|
IRS | (847) | 862 | (530) | 536 |
CIRS | (15) | 15 | (29) | 29 |
pozostałe instrumenty | (13) | 13 | (4) | 4 |
Razem | (875) | 890 | (563) | 569 |