5. Kredyty hipoteczne w walutach wymienialnych

23 kwietnia 2021 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A. podjęło decyzję dotyczącą zawierania ugód z konsumentami, którzy zawarli z Bankiem umowy kredytu lub pożyczki zabezpieczone hipotecznie indeksowane do walut obcych lub denominowane w walutach obcych (dalej: ugody z konsumentami). Zgodnie z podjętą uchwałą:

• utworzono fundusz specjalny w wysokości 6 700 milionów PLN z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat bilansowych, które powstaną w następstwie rozpoznania skutków finansowych ugód z konsumentami,
• wydzielono z kapitału zapasowego Banku, w części utworzonej z zysku z lat ubiegłych dostępnego do podziału, kwotę w wysokości 6 700 miliona PLN i przekazano ją na wyżej wymieniony fundusz specjalny,
• Walne Zgromadzenie zobowiązało Zarząd Banku do przedstawienia do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej Banku warunków, na jakich będą zawierane ugody, w tym warunków zwalniania z długu,
• Zarząd Banku przystąpił do zawierania ugód z konsumentami (w tym zawierających zwolnienie z długu), po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą Banku warunków na jakich będą one zawierane, w tym w zakresie zwolnienia z długu (uchwała Rady Nadzorczej z 27 maja 2021 roku).

W okresie czerwiec 2021 roku – wrzesień 2021 roku w Banku trwały prace nad szczegółami rozwiązania, w tym nad zapewnieniem klientom możliwości przejścia w ugodzie na stałą stopę procentową. Bank prowadził pilotaż ugód, w ramach którego uczestniczył w mediacjach przy sądzie polubownym przy Komisji Nadzoru Finansowego (dalej „KNF”) oraz zawierał ugody przed sądami powszechnymi.

4 października 2021 roku w Banku ruszył program ugód dla kredytobiorców frankowych.

Proces zawierania ugód odbywa się zdalnie (złożenie wniosku przez Klienta przez Internet w serwisie transakcyjnym, spotkania mediacyjne online), a kredytobiorcy w oddziale pojawiają się tylko raz – w momencie podpisania ugody. W trakcie postępowania mediacyjnego przed Sądem Polubownym przy KNF klient poznaje wszystkie parametry finansowe propozycji, w tym wysokość salda po konwersji oraz kwotę ewentualnej nadpłaty, którą zwróci mu Bank. Proces jest bezkosztowy i przyjazny dla klienta. Koszty sądowe mediacji ponosi Bank.

Bank proponuje ww. rozwiązanie klientom indywidualnym, których kredyt mieszkaniowy był udzielony we frankach szwajcarskich i którzy nadal ten kredyt spłacają. Warunkiem skorzystania z tej formy pomocy jest kredyt wzięty na własne cele mieszkaniowe. Mediacja odbywa się przed Sądem Polubownym przy KNF. W jednym wniosku o mediację klient może wskazać tylko jedną umowę kredytową. Z propozycji ugód nie mogą skorzystać klienci, których kredyt został już spłacony, wypłacony w całości w CHF lub którzy skorzystali z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

Kredyt walutowy, po przekształceniu na złotowy, jest rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy był zaciągnięty w PLN. Pozostałe parametry pozostają bez zmian, m.in.: okres kredytowania, forma spłaty oraz poniesione opłaty, prowizje i składki ubezpieczeniowe. Do wyliczenia kwoty kredytu przeliczonego na PLN zostaje przyjęte oprocentowanie według zmiennej stopy procentowej na dzień zawarcia umowy. Oprocentowanie zostaje ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży. Szczegółowe wyliczenia Bank przekazuje klientom na kilka dni przed posiedzeniem mediacyjnym w Sądzie Polubownym.

Ugody są proponowane również w toku postępowań sądowych i postępowań wywołanych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej.

Na koniec 2021 roku zostało zarejestrowanych ponad 19 tys. wniosków o mediacje (do 22 lutego 2022 – 22,7 tys.). Łączna liczba ugód zawartych na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 5 887, z czego 5 754 zawartych w postępowaniu mediacyjnym oraz 133 w toku postępowań sądowych (na 22 lutego 2022 – 9 343 zawartych ugód, z tego poprzez postępowanie mediacyjne 9 191 oraz 152 w toku postępowań sądowych).

Dodatkowe informacje dotyczące portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz ugód z konsumentami, Bank przedstawił w notach: „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”, „Sprawy sporne” i „Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych”, „Zarządzanie ryzykiem walutowym”.