Sektor bankowy

(Na podstawie ostatnich dostępnych danych KNF, obliczenia PKO Banku Polskiego S.A.)

W 2021 roku sektor bankowy odnotował zysk netto w wysokości 8,8 mld PLN wobec straty  -0,3 mld PLN w 2020 roku. Wskaźnik kroczącej rentowności kapitału własnego (ROE za 12 miesięcy) wyniósł 4,1%.

Poprawa zysku netto wynikała przede wszystkim z poprawy r/r wyniku z tytułu odpisów – w 2020 roku banki zwiększały poziom odpisów uwzględniając mniej korzystne prognozy makroekonomiczne związane z sytuacją epidemiczną. Drugim filarem poprawy wyników w bankach był wynik na pozostałej działalności biznesowej – efekt niskiej bazy z poprzedniego roku. Dodatkowo pozytywnie oddziaływał wynik prowizyjny, który rósł pod wpływem m.in. zmian cennikowych w bankach, jak i rosnącej aktywności Klientów.

W odwrotnym kierunku oddziaływały wyższe obciążenia podatkowe. Dodatkowo niekorzystnie na wynik sektora bankowego wpływały rezerwy związane z ryzykiem prawnym walutowych kredytów hipotecznych. Jednocześnie niższy był również wynik odsetkowy r/r – przede wszystkim w efekcie obniżek w 2020 roku podstawowych stóp procentowych NBP (choć w październiku 2021 roku rozpoczął się już cykl podwyżek stóp NBP). Wynikowi odsetkowemu nie sprzyjała utrzymująca się relatywnie słaba akcja kredytowa (szczególnie w pierwszej połowie 2021 roku) w warunkach pandemii COVID-19. Koszty działania były nieznacznie wyższe.

Sytuacja kapitałowa banków była dobra. Łączny współczynnik kapitałowy na koniec września 2021 roku wyniósł 20% (ostatnie dostępne dane). Pozytywnie na adekwatność kapitałową sektora wpłynęło uchylenie obowiązku stosowania przez banki bufora ryzyka systemowego (3%).

Pozycja „rezerwy” zawiera m.in. część rezerw związanych z ryzykiem prawnym walutowych kredytów hipotecznych.

(Na podstawie danych NBP oraz serwisu Analizy Online)

Na koniec grudnia 2021 roku tempo wzrostu r/r wolumenu kredytów ogółem (bez zmian kursu) było dodatnie, wynosiło 4,8% (wobec -0,8% na koniec 2020 roku). W przypadku depozytów, roczne tempo wzrostu wyhamowało do 11,1%, wobec 13,9% na koniec 2020 roku, pozostając m.in. pod wpływem wyhamowania tempa wzrostu depozytów bieżących osób prywatnych i depozytów przedsiębiorstw.

Tempo wzrostu kredytów mieszkaniowych w PLN przyspieszyło do 12,5% r/r (wobec 10,1% r/r na koniec 2020 roku) w warunkach wyraźnej hossy na tym rynku. Tempa wzrostu kredytów konsumpcyjnych (bez zmian kursu) i kredytów dla przedsiębiorstw (bez zmian kursu) były dodatnie i wyniosły odpowiednio: 1,6% r/r (wobec -2,2% r/r na koniec 2020 roku) oraz 4,7% r/r (wobec -6,2% r/r na koniec 2020 roku).

Tempo wzrostu depozytów osób prywatnych wyhamowało do 6,3% r/r (wobec 8,1% na koniec 2020 roku), przy kontynuowanym, jednak słabszym niż na koniec 2020 roku, wzroście depozytów bieżących (14,6% r/r vs. 28,6% r/r na koniec 2020 roku) oraz nieco słabszym spadku depozytów terminowych (-20,4% r/r wobec -28,6% r/r na koniec 2020). Na koniec grudnia 2021 roku aktywa funduszy inwestycyjnych (FI) osób fizycznych wzrosły o 7,9% r/r, na co wpływała m.in. niska baza odniesienia z ubiegłego roku – silne spadki na rynku funduszy inwestycyjnych w pierwszych miesiącach pandemii oraz wyraźne zainteresowanie Klientów alternatywnymi do depozytów formami oszczędzania w sytuacji niskich stóp procentowych w pierwszej połowie 2021 roku. Tempo wzrostu stanu gotówki w obiegu wyhamowało do 10,9% r/r (36,9% r/r na koniec 2020 roku) – co było związane z silnym przyrostem gotówki w obiegu od marca 2020 roku. Wpływ na to miały: zachowawcza postawa społeczeństwa w kwestii dostępu do gotówki w czasie pandemii oraz niskie oprocentowanie lokat, związane z niskim poziomem stóp procentowych (w 2020 roku stopa referencyjna została trzykrotnie obniżona, do poziomu 0,1%). Na koniec grudnia 2021 roku tempo wzrostu depozytów przedsiębiorstw wyhamowało do 10,9% r/r (wobec 19,3% r/r na koniec 2020 roku), na co wpływało m.in. wykorzystywanie przez przedsiębiorstwa środków otrzymanych z Tarcz Antykryzysowych, a także efekt wysokiej bazy odniesienia z poprzedniego roku.

Sytuacja płynnościowa sektora bankowego pozostała bardzo dobra – relacja kredyty/depozyty zmniejszyła się do 79% vs. 83% na koniec 2020 roku.