Ukraina

Dane o wysokiej częstotliwości publikacji wskazują na kontynuację ekspansji gospodarczej w czwartym kwartale, ale na poziomie niższym niż przed pandemią. Sprzedaż detaliczna w trakcie roku odrabiała straty po pandemii, ale w drugiej połowie roku jej wzrost zaczął się stabilizować na poziomie niższym niż przed pandemią (6-7% r/r wobec około 13% r/r przed marcem 2020 roku). Również produkcja przemysłowa pozostawała jedynie na niewielkim plusie. W sumie w całym roku wzrost gospodarczy mógł przekroczyć 3%, co nie pozwoliło Ukrainie (mimo ożywienia gospodarczego) odrobić strat z 2020 roku, gdy gospodarka skurczyła się o 4,0%.

Nominalna dynamika wynagrodzeń wróciła (przejściowo) powyżej 20% r/r, ale w dalszej części roku spadła poniżej tego poziomu. Jednocześnie powyżej 10% przyspieszyła inflacja, głównie za sprawą rosnących cen żywności (dwucyfrowa inflacja w drugiej połowie roku) oraz paliw. Inflacja bazowa wzrosła z 4,5% r/r w grudniu 2020 roku do 7,9% na koniec 2021 roku. W rezultacie realny wzrost wynagrodzeń w czwartym kwartale 2021 roku (6% r/r w okresie październik-listopad) był niższy niż rok wcześniej (9,6% r/r).

Aby walczyć z inflacją Narodowy Bank Ukrainy (NBU) podnosił stopy procentowe (pięć razy: w marcu, kwietniu, lipcu, wrześniu i grudniu), w sumie z 6,00% do 9,50%. Zacieśnienie polityki pieniężnej wsparło kurs hrywny. Kurs UAH/USD zakończył 2021 rok na poziomie 27,28 wobec 28,34 na koniec 2020 roku.

Ożywienie gospodarcze wspierało dochody podatkowe. Dynamika dochodów z PIT wzrosła do blisko 20% r/r, a z VAT i CIT przekroczyła 50% r/r. Umożliwiło to ograniczenie deficytu budżetowego (do -1,3% PKB po listopadzie wobec -2,8% PKB w analogicznym okresie 2020 roku), pomimo wzrostu wydatków. Relacja długu publicznego do PKB spadła do 50,1% na koniec listopada 2021 roku wobec 60,8% na koniec 2020 roku

Według danych NBU liczba banków, które prowadzą działalność operacyjną na Ukrainie, spadła w listopadzie 2021 roku do 71 (wobec 74 w grudniu 2020 roku).

Wartość aktywów ogółem w ukraińskim systemie bankowym w 2021 roku wzrosła do 1,98 bln UAH (dane na 30 listopada) z 1,82 bln UAH (na koniec 2020 roku). Do 244,1 mld UAH z 210,6 mld UAH wzrosły w tym czasie kapitały własne i na koniec listopada 2021 roku stanowiły 12,3% sumy bilansowej, wobec 11,6% na koniec grudnia 2020 roku. Ukraiński sektor bankowy pozostaje dobrze dokapitalizowany (na koniec 2021 roku współczynnik adekwatności kapitałowej sektora na poziomie 18,01% wobec minimum 10% i 22% na koniec 2020 roku), przy czym niepokoi fakt, że 8/13 banków o znaczeniu systemowym ma niższy wskaźnik. Grudzień przyniósł wyraźny spadek współczynnika adekwatności kapitałowej z poziomu 21,44% na koniec listopada 2021 roku.

Rok 2021 ma szansę być pierwszym od 2018, w którym wzrósł wolumen kredytów Po listopadzie był on o 107,3 mld UAH większy niż na koniec 2020 roku i wynosił 1 086 mld UAH. Stało się to pomimo spadku wolumenu kredytów walutowych (m.in. w związku z umocnieniem kursu hrywny). Źródłami wzrostu były kredyty konsumpcyjne (wzrost o 44,1 mld UAH w okresie od końca 2020 roku do końca listopada 2021 roku), kredyty dla prywatnych przedsiębiorstw niefinansowych (wzrost o 43,6 mld UAH w analogicznym okresie) oraz kredyty dla sektora publicznego (wzrost o 13,7 mld UAH).

Wolumen depozytów był na koniec listopada 2021 roku o 100,8 mld UAH większy niż na koniec 2020 roku i wyniósł 1 471,4 mld UAH. O 51 mld UAH wzrosły w tym okresie depozyty firm prywatnych, a o 26,7 mld UAH depozyty gospodarstw domowych. Spadł wolumen depozytów walutowych. Współczynnik kredyty/depozyty wzrósł na koniec listopada 2021 roku do 73,8% z 71,4% na koniec 2020 roku.

Do poziomów zbliżonych do tych z 2019 roku wróciły wskaźniki rentowności: ROA (3,81% po listopadzie 2021 roku wobec 2,44% w 2020 roku) oraz ROE (32,9% po listopadzie wobec 19,22% w 2020 roku).